Konsekwencją uszkodzeń mózgu są również inne zaburzenia języka, mowy i komunikacji, do których należą:
Dyzartria związana z zaburzeniami oddechowo-fonacyjno-artykulacyjnymi powstałymi w wyniku uszkodzenia układu nerwowego, głównie obwodowego układu nerwowego, nerwów czaszkowo-mózgowych, w szczególności tych, które odpowiadają za mowę: V nerwu trójdzielnego, VII nerwu twarzowego, IX nerwu językowo-gardłowego, X nerwu błędnego, XII nerwu podjęzykowego. Przy dyzartrii często współwystępuje dysfagia – zaburzenia połykania.
Pragnozja – powstaje przy uszkodzeniu „niejęzykowej” (u osób praworęcznych zwykle prawej) półkuli mózgu i objawia się nieprawidłowościami w zachowaniach językowych i komunikacyjnych. Pragnozja bywa również określana jako „nieafatyczne zaburzenia mowy”. Techniki neuroobrazowe dowiodły, że obie półkule zaangażowane są w językowe przetwarzanie informacji, każda w specyficzny dla siebie sposób. Podległa półkula mózgu odpowiada przede wszystkim za analizę pragmatycznych aspektów wypowiedzi. Zaburzenia kompetencji komunikacyjnej u osób z pragnozją powodują niezdolność do formułowania komunikatów adekwatnych do sytuacji, osoby oraz pragmatycznych funkcji przekazu. U tych pacjentów często występują zaburzenia wzrokowo-przestrzenne, kontroli emocji oraz objawy anozognozji (zaprzeczania swojej niepełnosprawności) i anozodiaforii (stany podwyższonego nastroju i/lub objawy obojętności).
Zespół psychoorganiczny czołowy to stan, w którym u chorego wskutek organicznego uszkodzenia mózgu dochodzi do trwałych zaburzeń psychicznych ujawniających się w sferze behawioralnej, społeczno-emocjonalnej, poznawczej i komunikacyjnej. W obrazie zespołu psychoorganicznego czołowego wyróżnia się kilka kategorii objawów, m.in: problemy z rozpoczynaniem lub zaprzestawaniem działania, niedostatek świadomości, zaburzenia myślenia abstrakcyjnego, problemy z samoregulacją zachowań społecznych (impulsywność, nerwowość, zachowania agresywne, brak zahamowań, płytkość afektu), zakłócona samoświadomość społeczna (nieadekwatność zachowania w stosunku do innych osób, niemożność przewidywania zachowań innych oraz adekwatnego zaplanowania własnych) i inne. Płaty czołowe regulują i organizują czynności celowe, a także kontrolują złożone zachowania, w tym zachowania językowe. Mogą się one ujawniać, m.in. jako: wzmożenie ekspresji słownej (wielomówność, szybkie tempo mówienia), brak logicznej organizacji tekstu, dygresyjność, konfabulacje, mieszanie różnych wątków.
Zaburzenia w funkcjonowaniu językowo-komunikacyjno-poznawczym człowieka wiążą się również z pojęciem neurodegeneracji – postępującym i nieodwracalnym procesem zwyrodnienia komórek nerwowych, w wyniku którego dochodzi do narastających zaburzeń w funkcjonowaniu człowieka. Do najczęstszych chorób neurodegeneracyjnych należą: choroby Alzheimera i Parkinsona. W związku z zaburzeniami w sferze pamięci, języka, emocji i zachowań diagnozuje się otępienie a w przypadku izolowanych, specyficznych i narastających zaburzeń językowych – afazję pierwotnie postępującą. Udział w terapiach logopedyczno-psychologicznych, przynależność do grup społecznych i zaangażowanie w grupowe treningi językowe nie przyniesie poprawy w funkcjonowaniu człowieka (proces zwyrodnieniowy komórek jest nieodwracalny), ale może znacznie przyczynić się do wydłużenia jego dobrostanu.